کشور افغانستان سال های زیادی است در جنگ می سوزد. جنگ با شوروی، جنگ های داخلی ،حمله ی آمریکا به افغانستان و حضور سربازان ناتو در این کشور از جمله مصیبت های مردم افغان بوده است.
افغانستان یکی از همسایگان شرقی ایران است که سالیان متمادی است جنگ‌های مختلف در آن جریان دارد. مساحت افغانستان ۶۵۲ هزار و ۲۲۵ کیلومتر مربع است.
افغانستان با کشورهای ایران از غرب، ترکمنستان از شمال، ازبکستان از شمال، تاجیکستان از شمال، چین از شرق، کشمیر از جنوب شرقی و پاکستان از جنوب هم‌مرز است.
تابستان‌های افغانستان گرم و زمستان‌هایش سرد است. یکی از مهمترین مشخصه‌های جغرافیایی افغانستان کوهستانی بودن آن است. یکی از دلایلی که جنگ‌های افغان‌ها اغلب طولانی است همین کوهستانی بودن افغانستان است.
افغانستان به آب‌های آزاد دسترسی ندارد و به دلیل نداشتن سیستم مناسب برای بازیافت زباله‌ها و تصفیه، اغلب منابع آب آن آلوده است.
از تاریخ ۱۷۴۷ میلادی که پس از مرگ نادرشاه افشار احمدخان سدوزایی خود را حاکم افغانستان کرد، تا زمان استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹ میلادی، این کشور به زیر سلطه دو امپراطوری آن دوران، بریتانیا و روسیه در آمده بود
در سال ۱۹۷8 میلادی در کشور افغانستان کودتا شد و دولت کمونیست بر سر کار آمد. در سال ۱۹۹۲ یک نیروی خودجوش و چریکی به نام مجاهدین در این کشور شکل گرفت که رژیم کمونیستی ۱۵ ساله را شکست داد.
آن‌گونه که در دانشنامه اینترنتی ویکی پدیا آمده است، مجاهدین موفق به تشکیل دولت ملی نشدند و جای آنها را طالبان گرفت. طالبان نتوانستند بقایای مجاهدین را که بر علیه آنها مقاومت می‌کردند به طور کامل سرکوب کند. رژیم طالبان با حمله ائتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا از هم پاشید.
از سال ۲۰۰۱ میلادی بعد از کنفرانس بن (Bonn) در اثر توافق گروه‌های افغان دولت موقت افغانستان به رهبری حامد کرزی روی کار آمد. حکومت در ۷ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی به ریاست جمهوری حامد کرزی شکل گرفت و در ۱۹ دسامبر سال ۲۰۰۵ نیز انتخاب مجلس قانون‌گذاری آن را تکمیل کرد.
سیاست در افغانستان
افغانستان عضو سازمان ملل و اکو است
حکومت درکشور افغانستان جمهوری اسلامی است. این کشور دو مجلس دارد: مجلس نمایندگان با ۲۴۹ عضو و مجلس سنا با ۱۰۲ عضو. سن قانونی درکشور افغانستان 18 سالگی است.
نظام قضایی افغانستان تلفیقی از قوانین شهروندی و دینی است. هم‌اکنون احزاب زیادی در این کشور در حال فعالیت هستند.
اقتصاد در افغانستان:
اقتصاد افغانستان در حال نوسازی خود پس از سال‌ها جنگ و درگیری است. با این حال پس از فروپاشی طالبان در سال 2001 رو به رشد نهاده است.
53 درصد از مردم افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و به دلیل همین وضعیت نامناسب اقتصادی و فقر است که بخش زیادی از مردم آن به کشورهای همسایه از جمله ایران و برخی کشورهای آمریکایی و اروپایی مهاجرت کرده‌اند.
حدود ۸۱ درصد مردم افغانستان در بخش کشاورزی،۱۱ درصد در صنعت (اغلب بافندگی) و ۹ درصد در بخش خدمات مشغول به کارند.
واحد پول افغانستان، افغانی نام دارد که از سال۲۰۰۰ به بعد ارزش‌ها به نسبت دلار رو به بهبودی دارد.
صنایع زیادی در افغانستان موجود نیست. با این حال صنعت قالی‌بافی، فرش‌های دستی، گلیم و نمد در این کشور به طور خودجوش وجود دارد. افغانستان سالانه حدود دو و نیم میلیون متر مربع فرش صادر می کند.
مردم افغانستان
مردم افغانستان به یکی از زبان‌های دری (فارسی) ۵۰ درصد، پشتو ۳۵ درصد، ازبکی، ترکمنی، پشه‌یی، نورستانی و بلوچی سخن می‌گویند. بر اساس قانون اساسی افغانستان، زبان‌های دری و پشتو زبان‌های رسمی دولت افغانستان است.
زبان غالب در کابل پایتخت و بیشتر شهرهای شمال، مرکز و شمال غرب افغانستان دری است. زبان غالب در شهرهای قندهار و جلال آباد و بیشتر شهرهای جنوب شرق افغانستان پشتو است. زبان غالب در شهرهای شبرغان و میمنه، ازبکی است.
نژادهای مختلف در افغانستان:
گروه‌های نژادی افغانستان عبارتند از: تاجیک، پشتون، هزاره، ازبک، ترکمن، اویماق، بلوچ، پشه‌یی، نورستانی، اسماری (گجر)، قزلباش‌ها و.... تاجیکها بیشتر در نیمه شمالی کشور ودر تمام کشور پراکنده‌اند و هزاره‌ها درمناطق مرکزی کشور زندگی می‌کنند، همچنین پشتون‌ها در نیمه جنوبی کشور زندگی می‌کنند.
قوم بلوچ در جنوب باختری، قوم‌های ازبک و ترکمن در شمال، و اقوام نورستانی و پشه‌یی در مناطق مرکزی و شرقی کشور به سر می‌برند.
تعدادی از اماکن تاریخی افغانستان:
پل تاریخی مالان یکی از آثار باستانی افغانستان:
پل مالان یکی از بناهای تاریخی هرات و از پلهای زیبا و تاریخی افغانستان است که بر روی رودخانه هریرود در منطقه مالان ساخته شده است.
این پل در مسیر جاده قدیمی هرات - قندهار واقع شده و در گذشته های دور، کاروان هایی که از هرات به مقصد سیستان، قندهار و هند سفر می کردند، از این پل عبور می کردند.
تخت رستم یکی از آثار باستانی افغانستان
تخت رستم, که در ایبك مرکز ولایت سمنگان قرار دارد, یادگاری است قریب به 2500 سال پیش که اینک تنهای تنها در اسارت حوضچه هایی که در آن زمان حفرشده بوده است در اطراف این تخت زیبا, تا از نفوذ دشمنان در امان باشد, قرار دارد.
تنگه خیبر یکی از آثار باستانی افغانستان:
تنگه خیبر یا گردنه خیبر دره و گذرگاهی معروف در رشته کوه هندوکش است که در مرز میان افغانستان و پاكستان قرار دارد. این گردنه كه قرنها راه داد و ستد و هجوم از آسیای مرکزی بوده اینک حلقه عمدهٔ ارتباطى بین پیشاور پاكستان و کابل افغانستان می‌باشد. این گردنه ارتفاعش از ۱۰۷۰ متر تجاوز نمی‌كند
منار جام یکی از آثار باستانی افغانستان:
كارشناسان عرصهء باستان شناسی در یونسكو منار جام را یكی از سازه های خارق العادهء معماری و كهنسال ترین برج آجری باقیمانده در جهان میدانند.غیر از این گفته شده است كه منار جام سنت معماری كهن و سبك هنری قدیم در منطقه را در آخرین حد كمال و زیبایی آن نمایندگی میكند .
منار جام یكی از تماشایی ترین ابنیه های تاریخی افغانستان است و گفته می شود كه پس از قطب منار در دهلی بلند ترین منارآجری جهان است
فرهنگ افغانستان
جشن نوروز در افغانستان
نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است. نوروز در افغانستان نیز همچون ایران آغاز سال نو محسوب میشود. این جشن طبق سنت‌ها برای مدت دو هفته برگزار میشود و مردم از چند روز قبل (حداقل قبل از چهارشنبه سوری) برای آغاز این جشن آماده می‌شوند. جشن‌های نوروزی در افغانستان عبارتند از:
جشن گل سرخ در افغانستان: جشن گل سرخ (میله گل سرخ) یک جشن خاص است که در مزار شریف در ۴۰ روز اول سال و به مناسبت روییدن گل‌های سرخ اجرا میشود و در طول این ۴۰ روز مردم از همه جا برای حضور در این جشن به مزار شریف می‌آیند. این مراسم به طور همزمان با مراسم جهنده علی (یا ژنده علی) انجام میشود. این مراسم با برافراشتن یک علم (که ترکیب رنگ آن به درفش کاویانی شباهت دارد و به آن ژنده سخی می‌گویند) در حرم منسوب به امام علی و در اولین روز سال اجرا میشود. جشن گل سرخ برای چهل روز در دشت‌های لاله و حرم ادامه می‌یابد.
جشن دهقان در افغانستان: یکی دیگر از جشن‌های نوروزی در افغانستان «جشن دهقان» است که در روز اول سال اجرا میشود کشاورزان به شهرها می‌آیند و تولیدات خود را به نمایش می‌گذارند. در سال‌های اخیر این مراسم تنها در کابل و برخی شهرهای بزرگ اجرا میشود و حتی شخصیت‌های بلند پایه حکومتی نیز در تماشای آن شرکت دارند.
مراسم سَمَنَک در افغانستان : زن‌ها در طول شب یک مراسم خاص برای سَمَنَک (سمنو) می‌گیرند و از اواخر عصر تا صبح روز بعد مشغول پختن آن هستند و شعری به این مضمون را تکرار می‌کنند:
«سمنک در جوش، ما کفچه زنیم، دیگران در خواب، ما دفچه زنیم!»
هفت میوه: در افغانستان به جای هفت سین مردم به آماده کردن هفت میوه می‌پردازند. هفت میوه چیزی شبیه به سالاد میوه است که از هفت نوع میوه خشک مختلف تشکیل شده. این هفت میوه عبارتند از: کشمش، سنجد، پسته، فندق، قیسی (زردآلوی خشک) و چهارمغز (گردو) یا آلو.
سیزده بدر در افغانستان: مردم هرات علاوه بر چهارشنبه اول سال در روز سیزده فروردین نیز به گردش در طبیعت می‌پردازند.
جشن استقلال افغانستان:
این جشن هر ساله در ۲۸ اسد (۲۸ مرداد) در سالروز استقلال افغانستان تجلیل میشود. این مراسم با اجرای رقص و پايکوبی همراه است. افغانستان در سال ۱۹۱۹ ميلادی (۱۲۹۸ خورشيدی) در زمان حکومت امان‌الله خان، استقلال خود را از بريتانيا کسب کرد.
منبع:بیتوته
